Globalne ocieplenie, niebezpieczne szczepionki, teoria ewolucji, genetyka i sztuczna inteligencja – elementy współczesnej nauki, które generują mity, można by wymieniać praktycznie bez końca. Mity naukowe to mity dotyczące nauki, ale też te powstające jako jej „efekt uboczny”. Stanowią zwykle wynik przekładania niezrozumiałych dla laików dyskursów eksperckich na prostsze formy myślenia magicznego, spiskowego itp.
W „Mitologii współczesnej” staram się konsekwentnie unikać prostego przeciwstawienia faktów i mitów. Określenie „mit” nie oznacza tu więc po prostu „nieprawdy”, lecz specyficzny sposób myślenia oparty na redukcji złożoności, odrzuceniu wiary w specjalizację i polemizowanie z autorytetami w oparciu o „zdrowy rozsądek”.
Dziś porozmawiamy o grawitacji. Moim gościem w studio będzie astrofizyk prof. Kip Thorne (laureat Nagrody Nobla za udział w obserwacji fal grawitacyjnych) oraz pan Kazimierz z Poznania, który wierzy, że grawitacja nie istnieje, a puszczone przedmioty w cudowny sposób unoszą… Czytaj dalej
Nie znoszę maszerowania. W zasadzie to jeszcze nigdy nie byłem na żadnym marszu. A jednak w niedzielę wybieram się z rodziną na „Marsz dla nauki”. Chcecie wiedzieć, co mnie przekonało, żeby się ruszyć z kanapy? Kultura protestu to za mało… Czytaj dalej
Media społecznościowe przyniosły komunikacyjne trzęsienie ziemi. Całkowicie zmieniły stabilny od kilkuset lat układ sił między „uprzywilejowanymi nadawcami” a „zwykłymi ludźmi”. Przed zaledwie dekadą (Facebook powstał w 2004 r., Twitter w 2006 r.) sprawdzone przez wieki sposoby na budowanie wizerunku i… Czytaj dalej
Pseudonauka proponuje opowieść o dziejach świata, w której ludzie od początku byli najważniejsi, cała natura jest im podporządkowania, a globalne ocieplenie to kolejny spisek. Jest niezwykle atrakcyjna, bo w miejsce „pustych eonów”, które opisuje współczesna nauka, podstawia „sensowny kalendarz” pełen wydarzeń… Czytaj dalej
Najpopularniejszy napój świata zaczynał jako cudowne lekarstwo, w którego skład wchodziły kokaina i końskie dawki kofeiny uzyskane z afrykańskich orzeszków kola. Rywalizując z setkami podobnych specyfików, zwyciężyć można było tylko inwestując w reklamę i rozpoznawalność marki. Niezwykła historia Coca-Coli to… Czytaj dalej
„Są rodzice, którzy mają przeświadczenie, że szczepionka może ich dziecku zaszkodzić, ale są tacy, którzy są przekonani, że szczepienie uchroni przed chorobą. Nie umiem tego ocenić pod względem merytorycznym, bo nie jestem lekarzem. […] Szczepiłam moje dzieci, na szczęście nie… Czytaj dalej
Oczywiście nie zamierzam polemizować z tym, że klimat na Ziemi się ociepla, a sprawcami tego potencjalnie śmiertelnie niebezpiecznego procesu jesteśmy my, ludzie. Wszyscy razem i każdy z nas z osobna. Po pierwsze, istnieje w tej sprawie szeroki konsensus naukowy1. Po… Czytaj dalej
No dobra, cwaniaki. A więc wierzycie, że Ziemia jest kulą? I w dodatku kręci się dookoła własnej osi? To jak wyjaśnicie to! Osoba stojąca na równiku każdej doby zatacza pełen krąg – 40 000 km. Daje to prędkość 40 000 km… Czytaj dalej
Jest środek nocy. Sąsiad łomoce do twoich drzwi. Na jego czole perli się pot, żyły na skroniach pulsują w rytm oszalałego bicia serca. – Pod żadnym pozorem nie pij wody z kranu! – Dyszy. – Właśnie wyszło na jaw, że… Czytaj dalej
Na pewno macie znajomych, którzy wierzą w jedną z „alternatywnych teorii rzeczywistości”. Widzą zamachy albo pradawne imperia tam, gdzie ich nie było, odrzucają szczepionki, wątpią w globalne ocieplenie albo kulistość ziemi… Może są wśród nich wasi bliscy albo przyjaciele; ludzie,… Czytaj dalej